Atletieksport zet nieuwe stap in duurzaamheid

ARTIKEL

Nino Stuivenberg, dinsdag 11 augustus 2020

261 sec

Venlo heeft primeur met op locatie gerecyclede atletiekbaan

Het is een primeur voor Nederland, Europa en misschien zelfs wel wereldwijd. Bij Scopias Atletiek wordt deze zomer de toplaag van een atletiekbaan op precies dezelfde locatie voor 100 procent hergebruikt. De oude toplaag wordt afgehaald, op locatie gerecycled tot nieuwe bouwstof en vervolgens meteen weer in de nieuwe toplaag verwerkt.

Het gerecyclede materiaal is klaar om weer aangebracht te worden.

Duurzaamheid is hot en ook de sportsector ontkomt er niet aan om hierin mee te bewegen. Bij voetbal speelt op Europees niveau de discussie over infill en bij hockey het vraagstuk van het waterverbruik. Ook andere sporten komen waarschijnlijk een keer aan de beurt. De Nederlandse Atletiekunie heeft hier begin 2019 op voorgesorteerd door een oproep te doen aan aannemers en leveranciers van atletiekbanen, met de vraag hoe zij kunnen verduurzamen en banen kunnen hergebruiken. Al snel kreeg Bob Thomassen, accommodatiemanager bij de Atletiekunie, een telefoontje van Marc Steffelaar van GCC Sport Surfaces. Zijn bedrijf wilde gaan testen met het op locatie recyclen en volledig hergebruiken van toplagen.

GCC was al een aantal jaar met dit concept bezig en zag nu kans om het in de praktijk toe te passen. Steffelaar, eigenaar en oprichter van GCC, vertelt: 'Samen met Ten Cate zijn wij al sinds 2014 bezig om andere e-layers te ontwikkelen voor de hockeysport, want naast atletiek doen wij ook veel projecten op het gebied van hockey. Daarbij zijn we al ver gevorderd met recycling en is ook het idee ontstaan om kunstgrasvelden op locatie te recyclen tot bouwstof. Een soortgelijk idee hadden we dus al op de plank liggen. Toen de Atletiekunie met deze vraag kwam, was het een kwestie van één en één is twee. Wij hebben dit concept voor atletiek van A tot Z bedacht en zelf een machine gebouwd om op locatie te kunnen recyclen.'

Marc Steffelaar van GCC Sport Surfaces

Gemeente met lef

Natuurlijk moest er nog wel een gemeente gevonden worden die openstond voor zo'n pilot. Thomassen legde nog diezelfde week contact met Peter Swinkels, rayonleider sport bij de gemeente Venlo. Swinkels legt uit waarom de gemeente bereid is om mee te werken aan deze pilot: 'Het is natuurlijk gebruikelijk om de oude toplaag te verbranden en een nieuwe aan te brengen. Daar konden wij makkelijk een aanbesteding voor maken. Maar als gemeente hebben we een visie en daarin speelt duurzaamheid een grote rol. Met kunststof is dat weleens lastig, maar Marc kwam met een oplossing waardoor wij de inkoop op duurzame wijze konden doen. Dat ging in goede samenwerking en het college van de gemeente heeft ermee ingestemd.'

VWS en de Atletiekunie volgen het project met veel belangstelling

Steffelaar prijst het 'lef' dat de gemeente hiermee toont: 'Iemand moet de eerste zijn; het is altijd de vraag wie als eerste wil meewerken aan zo'n concept. Wij zijn blij met het vertrouwen van de gemeente Venlo, zodat wij hen kunnen laten zien wat we voor ogen hadden en dat ook waarmaken. Ik hoop dat meer gemeenten het voorbeeld zullen volgen; daar is zeker een markt voor. We moeten allemaal bijdragen aan duurzaamheid. Als we als sport ons steentje kunnen bijdragen, moeten we dat zeker niet nalaten.'

De korrels nadat ze gerecycled zijn

Geheim van de smid

Uiteindelijk begon GCC in juli met de baanrenovatie. De eerste stap van het project is natuurlijk hetzelfde als normaal: het afhalen van de oude toplaag. Deze tartan lag er al sinds 2006 en was hard aan vervanging toe. Het verschil is dat deze toplaag niet wordt afgevoerd, maar de 25 ton materiaal ter plaatse wordt gerecycled. GCC heeft zelf een mobiele machine ontwikkeld om dit op locatie te kunnen doen. Het was nog even spannend of men erin zou slagen de machine deze zomer al in te zetten - een belangrijk onderdeel moest uit China komen - maar uiteindelijk is het gelukt. Steffelaar wil niet prijsgeven hoe de machine in elkaar zit: dat is het geheim van de smid. De machine is ook niet op locatie aanwezig, omdat de concurrentie het idee dan zo kan overnemen. Steffelaar: 'Aan de ene kant van de machine gaat het rubber van de oude toplaag erin, en aan de andere kant komt het er als bouwstof uit. Aan die bouwstof voegen we een bepaald percentage polyurethaan toe, dat iets afwijkt van het normale percentage. Met die combinatie bouwen we de nieuwe toplaag weer op.'

De aanleg van de baan is in volle gang.

Dat de oude toplaag hier direct in de nieuwe verwerkt wordt, is volgens Bob Thomassen van de Atletiekunie uniek. 'Bij de uitvraag naar duurzaamheid in 2019 was het idee dat we in de atletiek misschien wel een voorloper kunnen zijn in het hergebruik van materialen. Dat de baan hier nu 100 procent hergebruikt wordt op dezelfde locatie, is absoluut een primeur. Ik durf wel te zeggen dat dit de eerste toplaag is die volledig terugkomt op dezelfde baan. In Nederland wordt weleens iets hergebruikt, bijvoorbeeld als van kunstgras nieuwe bankjes worden gemaakt, maar hier heeft het materiaal echt een sportbestemming. Daarmee toon je lef als gemeente; je bent een voorbeeld voor de rest van Nederland. Als Atletiekunie zijn we blij dat dit gerealiseerd is, en dat in anderhalf jaar na de eerste oproep. Ook VWS volgt het project met veel belangstelling.'

Bert Morelissen (Scopias) en Bob Thomassen (Atletiekunie)

Vooruitstrevend Venlo

Op de dag van ons bezoek aan Venlo, medio juli, zijn de werkzaamheden in volle gang. Trots kijken de gemeentelijke wethouders toe. Alexander Vervoort, wethouder sport: 'Voor Venlo is dit een mooi moment om te laten zien dat we onze nek uitsteken, om op duurzame wijze hergebruik te maken van bestaande middelen en te voorkomen dat er gesleept wordt met nieuwe aanvoer om een baan aan te leggen. Dit is een heel mooie pilot, waar de rest van Nederland en de wereld zijn voordeel mee kan doen. Als Venlo laten we zien dat het niet alleen mogelijk is, maar dat het ook werkt.' Marij Pollux, wethouder duurzaamheid, vult aan: 'Duurzaamheid is inmiddels een item in meerdere portefeuilles. Hier wordt op een goede manier omgegaan met een afvalproduct, dat gebruikt wordt om iets nieuws te maken. Het is fijn dat Venlo kan laten zien dat we ook op dit vlak ambities hebben. We denken bij duurzaamheid vaak aan minder afval produceren, maar je kunt ook kijken naar hergebruik van bestaande producten.'

De wethouders Pollux en Vervoort zijn enthousiast over het project.

Durfkorting

De gemeente kreeg van aannemer GCC Sport Surfaces overigens wel een flinke 'durfkorting' om dit concept in de praktijk toe te passen. 'Het is ons wat waard dat het een succes wordt, dus we hebben een duit in het zakje gedaan. Maar we zijn heel blij met deze pilot; het is fijn dat de gemeente meedenkt. Als de baan klaar is, kun je er niet aan zien dat er met hergebruikt materiaal is gewerkt', zegt Steffelaar. Als alles volgens plan verloopt, beschikt Scopias eind augustus over een volledig nieuwe baan. GCC geeft er tien jaar garantie op, net als bij een normale nieuwbouwatletiekbaan. Tijdens de aanleg wordt de baan continu gemonitord door Kiwa Isa Sport en getoetst, zodat hij qua sporttechnische eigenschappen gelijk is aan een nieuwe atletiekbaan.

'De traditionele wijze van recyclen is nog altijd twee euro per vierkante meter goedkoper dan onze manier'

Natuurlijk is de pilot ook een leermoment. Bij een volgende baan wil GCC het rubber nog fijner recyclen, zodat de korrels kleiner zijn. Wanneer er een volgende komt, is de vraag. GCC hoopt dat deze eerste baan in Venlo leidt tot interesse bij meer gemeenten. Steffelaar acht de kans aanwezig dat die interesse vooral uit het buitenland komt. 'Iedereen wil verduurzamen, maar niet als het niet goedkoper is dan de andere opties', vertelt hij. 'Als wij bij een renovatie 12.000 euro duurder zijn dan een andere partij, zal de gemeente helaas voor de goedkoopste kiezen. De traditionele wijze van recyclen - opnemen, naar de stort brengen en verbranden - is nog altijd twee euro per vierkante meter goedkoper dan onze manier. Dat heeft te maken met ontwikkelings- en aanloopkosten. Wij moeten zo snel mogelijk op dat niveau zien te komen. De tijd zal dat uitwijzen.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie