Sporten in een duurzame en levensloopbestendige omgeving

ARTIKEL

Sylvia de Witt, vrijdag 31 mei 2019

256 sec

In de oksel van de A4 en A20 bij Schiedam begon in september 2017 de bouw van het energieneutrale sportpark Harga. Drie sportverenigingen, een organisatie voor kinderopvang, een gezondheidscentrum en een cateringbedrijf krijgen de beschikking over twee multifunctionele complexen en de bijbehorende sportvelden. Dit voorjaar kunnen de clubs verhuizen, zodat ze nog voor het begin van het nieuwe seizoen gebruik kunnen maken van de accommodatie.

Sportpark Harga in Schiedam

Sportpark Harga valt onder het gemeentelijke programma 'Schiedam in Beweging', waarmee de gemeente Schiedam nieuwe mogelijkheden ontwikkelt voor sport, wonen en groen. Het sportpark is onderdeel van een grotere gebiedsontwikkeling, waarin Harga een duurzame, gevarieerde en levensloopbestendige woonwijk wordt. Van Kessel Sport en Cultuurtechniek won de Europese aanbesteding voor sportpark Harga. In de Europese aanbesteding was duurzaamheid een essentiële factor. Naast het sportpark worden door een ontwikkelaar ook woningen gebouwd. Voor een deel staan die er al; dit zijn appartementen voor ouderen, grondgebonden woningen, eengezinswoningen en twee-onder-een-kapwoningen. 'Het sportpark is echter wel eerder klaar dan de woonwijk Park Harga', vertelt Lydia Buist, projectdirecteur bij de gemeente Schiedam. 'Een deel van de verenigingen die nog moeten verhuizen, zit namelijk op een locatie waar straks woningen moeten komen. Als het sportpark klaar is, kunnen wij ook dat gedeelte afmaken.'

Zonnepanelen in de vijver

Op het sportpark zijn al twee voetbalverenigingen gehuisvest: SVV en HBSS. Zij hebben inmiddels op het nieuwe sportpark een gezamenlijk gebouw in gebruik genomen. De omnivereniging Hermes DVS - voetbal, cricket, squash en rugby - heeft de beschikking over een apart multifunctioneel gebouw.
Duurzaamheid staat voorop; daarom worden de gebouwen op het sportpark zo toekomstbestendig mogelijk gemaakt. Bij een groeiend ledenaantal kunnen de verenigingen dan namelijk gemakkelijk uitbreiden.

'De gebouwen hebben een soort modulaire opbouw', legt Buist uit, 'zodat je ze gemakkelijk kunt herinrichten voor andere doeleinden, mocht er op termijn een andere sportvereniging of een andere functie bij moeten. Maar de ontwerpen, waaraan de sportverenigingen zelf hebben meegewerkt, zijn wél gebaseerd op de huidige verwachtingen.'

Beide gebouwen worden op basis van een all-electric concept ontwikkeld. Bovendien wordt bespaard op het energieverbruik door lagetemperatuurverwarming en waterbesparende toiletten en douches. Alle velden zijn aangelegd met ledverlichting en er wordt eigen energie opgewekt door middel van drijvende zonnepanelen.

'Om de velden te kunnen aanleggen op het hele park, moesten we op een bepaald moment ook compenserend water graven om de waterafvoer te garanderen', zegt Jaap Kamp, bedrijfsleider bij Van Kessel Sport en Cultuurtechniek. 'Hierdoor ontstond een vijver van zo'n 8000 m2. Deze vijver was er al, maar wij hebben hem vergroot. Zonnepanelen kun je op daken kwijt, maar hierdoor kwamen we op het idee om ook in de vijver zonnepanelen te plaatsen.'

'Wij hebben grond uitgeruild met andere aannemers. In een circulaire economie moet je verder kijken dan je eigen bedrijfsgrenzen'

Projectoverstijgend

Tijdens alle werkzaamheden focuste Van Kessel Sport en Cultuurtechniek zich op de omgeving met het oog op duurzaamheid. Kamp: 'We hebben wekelijks grondstofoverleg met betrokkenen bij de projecten in de omgeving. Daarbij kijken we naar activiteiten waarvan wij eventueel ook gebruik kunnen maken, zodat er nooit vrachtwagens leeg heen of terug hoeven te rijden. Als men bij andere projecten bijvoorbeeld op de ene plaats zand nodig heeft en ergens anders grond, dan kun je met dezelfde routing hier je zand brengen, daar je grond halen en zo in een kringetje rijden. Het idee is dat je zo weinig mogelijk rijdt. Dit "circulair werken" doet Van Kessel projectoverstijgend, dus niet alleen voor projecten van Van Kessel zelf. Zo hebben wij bijvoorbeeld grond uitgeruild met andere aannemers. Je moet leren verder te kijken dan je eigen bedrijfsgrenzen.'

Tekst loopt verder onder de afbeelding

Lydia Buist en Jaap Kamp

Oude clubgebouwen worden wegverharding

Het project onderscheidt zich verder van andere sportparken doordat veel gebruik wordt gemaakt van bestaande natuurwaarden. Er staan al volwassen bomen, die het terrein een parkachtige uitstraling geven.

Kamp: 'We hebben goed gekeken of we wel of niet bomen moesten kappen in het gebied. Daardoor kwam een veld nét iets anders te liggen, zodat er bomen konden blijven staan.'
Ook worden vrijkomende betonproducten zoveel mogelijk hergebruikt volgens het principe van de circulaire economie. Wat niet kan worden hergebruikt, wordt toegepast voor de fundering van wegen en paden. Hierdoor krijgen zoveel mogelijk materialen een tweede leven.
'En de oude clubgebouwen worden de toekomstige wegverharding', vervolgt Kamp. 'We hebben een aantal gebouwen gesloopt en met dat gecertificeerde puin hebben we een weg aangelegd. In principe hergebruik je het oude clubgebouw, maar nu om er overheen te rijden.'
Het ligt in de planning om dit voorjaar alles af te ronden, zodat het sportpark op zaterdag 1 juni officieel kan worden geopend.

Kamp: 'Vóór het begin van het nieuwe seizoen kunnen de clubs erin. Dan kunnen ze de gebouwen inrichten en er hun eigen sausje over gieten. We hebben wel te maken met kleine stagnaties, bijvoorbeeld door kabels en leidingen. We kwamen voor een verrassing te staan doordat onze voorouders iets in de grond gestopt hebben. Ook in de Tweede Wereldoorlog hebben militaire vliegtuigen hier dingen laten vallen. Dit bleek uit een onderzoek dat in een bibliotheek in Washington in de kast stond. Het was allemaal heel nauwkeurig gedocumenteerd.'

'Het oude clubgebouw wordt hergebruikt om eroverheen te rijden'

Minder logistieke ellende

Het sportpark is er overigens niet alleen voor de sporters; ook mensen die geen lid zijn van de verenigingen kunnen gebruikmaken van het park. De gebouwen in het park worden voor veel meer doeleinden gebruikt dan alleen sport: dat vindt de projectdirecteur van de gemeente Schiedam ook een vorm van duurzaamheid.

'In het ene gebouw zit een gezondheidscentrum met fysiotherapie en allerlei revalidatiemogelijkheden met fitnessapparatuur, en een naschoolse opvang, en in het andere gebouw zijn een kinderdagverblijf en een cateraar gehuisvest. Er is een gezamenlijke balie en ze kunnen ook elkaars spullen gebruiken. Wat ons betreft had er zich ook een huisarts kunnen vestigen.'
De gemeente Schiedam heeft nog meer duurzaamheid in het plan verweven, met betrekking tot de verhuizing van de verenigingen naar de nieuwe locatie. Er stond in de planning dat de verenigingen zouden verhuizen naar een tijdelijke noodlocatie op het terrein zelf. Buist: 'Daarop zeiden wij: als je het in één keer kunt doen zonder die tussenstap, scheelt dat veel logistieke ellende. Zo konden twee verenigingen in hun oude clubgebouw blijven zitten terwijl het nieuwe clubgebouw gebouwd werd.'

'Een project loopt niet altijd zoals het is uitgedacht. Dan moet je samen aan een oplossing werken'

Sportpark Harga Schiedam

Creatief denken

Het klinkt geweldig, zo'n energieneutraal sportpark. Maar is dat niet veel duurder dan andere sportparken, vraag je je af. Kamp weet zeker dat dit niet het geval is. 'In de aanbesteding was een plafondbedrag gesteld. Daardoor werden de partijen die inschreven tot het uiterste gedwongen om creatief te denken om aan de gestelde eisen te kunnen voldoen. Het was inderdaad geen makkelijke opgave om daarbinnen te blijven. We moesten dus allemaal creatief zijn om het maximale uit de wensen van de gemeente Schiedam en de eindgebruikers te halen.'

De projectleiders zaten iedere week bij elkaar en ook Buist en Kamp zagen elkaar geregeld. 'Dat werkt toch het beste', vindt Buist. 'Er wordt veel gemaild, maar daar heb ik een hekel aan. Persoonlijk contact werkt toch het prettigst. En met Van Kessel is alles bespreekbaar. Ik kan gewoon zeggen wat ik vind.'

'Die werkwijze hebben we ontwikkeld bij de werken die we samen hebben uitgevoerd', voegt Kamp eraan toe. 'Voor ieder probleem is wel een oplossing. Als je er zo in staat, ga je op een heel andere manier met elkaar om. Als er iets is, meld je dat en als je met elkaar nadenkt over een oplossing, ben je al drie stappen verder.'

Buist: 'Bij problemen moet je niet achterover leunen en denken: zo stond het in het contract. Zo werkt het niet. Een project loopt niet altijd exact zoals het van tevoren is uitgedacht; dan moet je samen aan een oplossing werken.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie