Bob Thomassen van NOC*NSF over hickups functioneren nieuw Kwaliteitszorgsysteem

ARTIKEL

BELEID & JURIDISCH

Wijnand Meijboom, vrijdag 26 april 2024

287 sec

'Wij hadden ook niet verwacht direct iedereen aan boord te hebben'

Het nieuwe Kwaliteitszorgsysteem is sinds januari van dit jaar helemaal operationeel, zoals sportkoepel NOC*NSF het voor ogen had. De transitie van het oude naar het nieuwe systeem zorgt wel voor beroering in de markt. Bob Thomassen van NOC*NSF is als projectleider Platform Sportinfrastructuur nauw betrokken bij de totstandkoming en implementatie en legt graag uit hoe het systeem functioneert. 'Wij weten dat het complex is en dat alles wat verandert weerstand oproept, maar we weten ook dat het nu prima functioneert.'

Bob Thomassen geeft uitleg over het nieuwe Kwaliteitszorgsysteem op de Vakbeurs Sportaccommodaties.

'In de kern is er niet veel veranderd', zegt de projectleider. Hij bedoelt hiermee dat er in Nederland al sinds de jaren zeventig regels gelden waaraan sportaccommodaties moeten voldoen om de kwaliteit en veiligheid te garanderen. Na de verzelfstandiging van Isa Sport is er wel steeds meer onduidelijkheid ontstaan over kwaliteitsnormen en de certificering. Uiteindelijk werd geconcludeerd dat het oude systeem niet meer goed functioneerde. Een onderzoeksrapport van bbn adviseurs uit 2018 bevestigde dit en gaf aanbevelingen voor het opzetten van een nieuwe sportinfrastructuur met een gemoderniseerd Kwaliteitszorgsysteem, om weer duidelijkheid te scheppen. Met geld van de overheid gingen werkgroepen aan de slag om dit te realiseren. NOC*NSF, BSNC en VSG werden de kartrekkers.

Strategische koers

De oorspronkelijke planning was om het systeem in maart 2022 in de lucht te hebben, maar IT-perikelen zorgden voor vertraging. Thomassen: 'IT is vaak ongrijpbaar. En omdat het om de overheid gaat, heb je ook te maken met een hoog veiligheidsniveau. Dat kostte extra tijd en geld.' Een andere hobbel in de weg naar de implementatie was dat de BSNC niet instapte in het Kwaliteitszorgsysteem. De brancheorganisatie was het niet eens met de aangeboden rol in de programmaraad vanwege het ontbreken van een vetorecht. Deze raad wordt nu bemand door vertegenwoordigers van NOC*NSF en VSG en bepaalt de strategische koers op basis van adviezen van de zogenoemde taakgroepen. Thomassen: 'De brancheorganisatie wilde vetorecht, maar de VSG en NOC*NSF zijn hier principieel tegenstander van. De BSNC zegt buitengesloten te zijn, maar is zelf opgestapt. Wij hebben tijdens het proces altijd alles zorgvuldig vastgelegd en gedeeld.'

Marktpartijen

Het opstappen van de BSNC betekent niet dat de aannemers er niet meer bij betrokken zijn. Thomassen: 'Vorig jaar hebben wij met 33 marktpartijen in taakgroepen gezeten. Er zijn in de afgelopen 15 jaar nog nooit zoveel innovatieve ideeën ingediend als nu. Dat is ook een van de belangrijke veranderingen in het nieuwe systeem. Voorheen kon een marktpartij, bijvoorbeeld uit concurrentieoverwegingen, een innovatie van een andere partij gemakkelijk tegenhouden. Nu werkt het veel sneller. Elke marktpartij kan zijn product doorontwikkelen als hij een gemeente en een sportbond vindt die willen meedoen. Alles altijd binnen de geldende procedures, want die zijn niet verdwenen.' Het oude systeem was volgens hem meer gericht op zelfbescherming dan op doorontwikkeling. 'Veel partijen snappen dat al en dienen ideeën voor innovaties in.' Een taakgroep moet in het nieuwe systeem aantonen of iets uitvoerbaar is. Thomassen: 'Als de markt het niet kan leveren, gebeurt het ook niet.'

'De opzet van de nieuwe constructierichtlijn is ook om de aanleg van sportvelden duurzamer te maken'

Naast meer ruimte voor productinnovatie omvat het nieuwe Kwaliteitszorgsysteem ook nieuwe regels voor de constructie. Dit betekent niet dat alle oude eisen zijn losgelaten; de eisen voor stabiliteit en waterdoorlatendheid gelden nog steeds, legt Thomassen uit. 'De ontwerpvrijheid komt terug bij de opdrachtgever. Hiermee kan beter maatwerk worden geleverd per locatie in relatie tot de bodemgesteldheid, zonder de kennis uit de 'oude' constructienorm te verliezen door die in een richtlijn te verwerken. Je hoort wel de kritiek dat gemeenten als eigenaar risico lopen, maar dat deden ze juridisch gezien in het oude systeem ook. Ik denk dat er bedrijfsbelangen meespelen in deze kritiek, bijvoorbeeld omdat er geen zand meer verkocht wordt als blijkt dat de aanwezige zandlaag ook benut kan worden voor de nieuwe constructie. De opzet van de nieuwe constructierichtlijn is ook om de aanleg van sportvelden duurzamer te maken. Wij ontvangen hiervoor zelfs complimenten van Europese Commissie', vertelt Thomassen.

Beter informeren

Volgens NOC*NSF functioneert het nieuwe Kwaliteitszorgsysteem naar tevredenheid, ook als het gaat om de organisatiestructuur. Het afhaken van BSNC ziet hij niet als een probleem. Op IT-gebied zijn er nog verbeterslagen te maken. Thomassen: 'Het systeem kan gebruiksvriendelijker worden met betere zoek- en filterfuncties. Dat pakken wij op; het is eigenlijk een voortdurend proces.' Ook spant NOC*NSF zich in om meer introductiesessies te houden voor gemeenten en marktpartijen, om iedereen vertrouwd te maken met het nieuwe systeem. 'Het is natuurlijk makkelijk om te zeggen dat mensen beter moeten lezen, maar dit jaar gaan we iedereen nog beter informeren.' Zo was Thomassen begin maart op de Vakbeurs Sportaccommodaties om in een lezing voorlichting te geven over het nieuwe systeem.

Coulant

In de markt klinken geluiden dat het declareren van producten ingewikkelder is geworden. Sommige partijen beweren zelfs dat ze te weinig tijd hadden om hun producten op tijd gecertificeerd te krijgen. Thomassen pareert deze kritiek: 'Wij zijn heel coulant geweest en hebben de deadline zelfs opgerekt. In 2022 wist iedereen dat het eraan kwam. Je moet een keer een streep zetten; wij kunnen niet blijven uitstellen tot we een ons wegen. Het is ook moeilijk uit te leggen aan de 50 procent die alles wel op tijd in het systeem heeft gekregen. Als je actief bent in deze markt, moet je je zaakjes op orde hebben en wellicht oude werkprocessen aanpassen.'

'Dankzij de nieuwe manier van declareren is alles beter herleidbaar en ook te koppelen aan een duurzaamheidslabel'

Er klinkt ook kritiek in de markt over de kosten. Aannemers klagen bijvoorbeeld over de kosten die ze moeten maken om hun producten opnieuw te registreren in het nieuwe systeem. Ook voelen ze zich, net als diverse adviesbureaus, overvallen door de deadline, zo is te horen. Men dacht dat het niet zo'n vaart zou lopen, maar de uitgestelde deadlines blijken uiteindelijk toch keihard te zijn. De deadline voor tennis en padel is volgend jaar. Thomassen verwacht dat alle marktpartijen nu wel wakker zijn geworden en zorgen dat ze hun producten voor deze sporttak op tijd op de productenlijst krijgen. Dat er meer informatie over de producten verzameld wordt in het nieuwe systeem, is volgens hem een goede zaak. Thomassen: 'In het oude systeem wist een opdrachtgever eigenlijk niet wat er werd gekocht en waar het product vandaan kwam. Dankzij de nieuwe manier van declareren is alles beter herleidbaar en ook te koppelen aan een duurzaamheidslabel. Dit is uiteindelijk goed voor iedereen en geeft veel meer zekerheid.'

Betaalbaarheid

VSG, NOC*NSF en BSNC hebben bij het opzetten van het nieuwe systeem afspraken gemaakt over de betaalbaarheid. Thomassen: 'Alle partijen waren het erover eens dat het aantal heffingen zo beperkt mogelijk moest zijn. Hierdoor is de certificaatfee of bijdrage Kwaliteitszorgsysteem komen te vervallen.' Gebruikers betalen nu voor een zogenoemde accountfee. Een marktpartij betaalt hiervoor vanaf 1.500 euro, een gemeente vanaf 2.500 euro. Thomassen: 'Het systeem is goedkoper geworden. Voorheen kostte een certificaatfee 500 tot 1500 euro, inclusief administratiekosten, en betaalde men ook nog eens 1.250 euro per jaar voor het Handboek sportaccommodaties. Nu zijn met een account alle kosten gedekt en is het Handboek digitaal te raadplegen.' Het is nog wel mogelijk om zich zonder account te laten certificeren, maar de fees hiervoor zijn wel fors duurder geworden. Thomassen: 'Met een account krijg je bovendien automatisch een seintje als het tijd is voor hercertificering, zeg maar de apk-keuring.'

Zorgplicht

NOC*NSF merkt dat met name grotere gemeenten al een account hebben, maar dat er ook nog genoeg gemeenten zijn die dit nog niet geregeld hebben. Thomassen: 'We hadden ook niet verwacht dat we direct iedereen aan boord zouden hebben. Maar gemeenten hebben wel een taak in het systeem; ze moeten voldoen aan hun zorgplicht en een certificaat kunnen tonen. We verwachten dan ook dat binnen vijf jaar 95 procent van de gemeenten een account heeft.' Waar gemeenten nog achterlopen, staat het aantal marktpartijen met een account op 70 en het aantal sportbonden op 46. 'Die aantallen hebben onze verwachting juist overtroffen', stelt hij tevreden vast.

Accommodatiepaspoort

De verwachting dat steeds meer gemeenten een account zullen aanmaken, baseert Thomassen ook op een ander onderdeel van de nieuwe sportinfrastructuur: het accommodatiepaspoort, dat op uitdrukkelijke wens van de VSG in het leven is geroepen. 'Wij worden het kadaster van de sportaccommodaties. Het paspoort vervult straks de functie van een databank, met onder andere bouwtekeningen, eigendomsaktes, huurcontracten en dergelijke. Deze stukken zijn nu vaak in een gemeentelijke organisatie verspreid opgeslagen; dankzij het accommodatiepaspoort zijn ze op één plaats terug te vinden.' In de nabije toekomst zullen verplichte keuringen volgen voor bijvoorbeeld verlichting en geluid. Ook dat betekent volgens Thomassen dat steeds meer partijen gebruik zullen maken van het nieuwe Kwaliteitszorgsysteem.

REACTIES

		Arno Janssen zaterdag 27 april 2024

Zoals een blinde met zijn handen kijkt
Zo leren wij zien wat onzichtbaar lijkt

Succes en eindelijk de weg naar duurzaamheid en een betere toekomst

download artikel

Tip de redactie