Chemische bestrijding van algen kan probleem verergeren en vervuilt het milieu

ARTIKEL

KUNSTGRAS

Wijnand Meijboom, woensdag 28 februari 2024

181 sec

Door licht, vocht, de juiste temperatuur en organisch voedsel krijgen algen de kans om delen van kunstgrasvelden te veranderen in een gladde ijsbaan. Hoe voorkom je nu als eigenaar of gebruiker van een kunstgrasveld op een verantwoorde manier dat dit gebeurt? Naast het onderhoud met machines worden voor het bestrijden van gladheid ook bestrijdingsmiddelen ingezet.

Wie even googelt, komt diverse artikelen tegen over algengroei en gladheid op kunstgrasvelden. Officieel mogen volgens de Green Deal geen chemische middelen meer gebruikt worden om algen te bestrijden. De praktijk is echter weerbarstig. Zout, zeep, allerlei biociden en middelen als Biomos, Biomix en KG Clean worden nog ingezet om algen te bestrijden. Dat lijkt ook effectief te gebeuren, maar schijn bedriegt. Ze kunnen het probleem juist verergeren, omdat het gaat om symptoombestrijding en de oorzaak van algengroei niet aangepakt wordt. Bovendien vervuilen ze het milieu. Op veiligheidsinformatiebladen (MSDS) is namelijk te lezen dat er schadelijke stoffen in deze middelen zitten, terwijl ze vaak verkocht worden als biologisch of ecologisch verantwoord.

Groeifactoren

Uit een onderzoek naar kunstgras en gladheid van de WUR uit 2019 in opdracht van onder andere de BSNC en de KNHB bleek dat er niet één veroorzaker van gladheid is. 'De aanwezigheid van veel organisch materiaal, vaak de aanwezigheid van algen en andere micro-organismen en het niet goed willen weglopen van vocht op het veld door de aanwezigheid van veel los vezelmateriaal, dat alles lijkt samen te hangen met gladheid van kunstgrasvelden', is te lezen in dit rapport. De onderzoekers schrijven dat het belangrijk is om te voorkomen dat groeifactoren voor algen en andere soorten aanwezig zijn. 'Waarschijnlijk is met name de aanwezigheid van fosfaat (en stikstof) door inwaaien van stof, grond en organische materiaal een bepalende factor voor de groei. Preventie kan zich richten op het voorkomen dat dit materiaal op het veld komt en het verwijderen door schoonmaken en afvoeren', schrijven zij.

'De oorzaak komt letterlijk aanwaaien. Dit organisch materiaal gaat tussen de vezels zitten en verteert niet, zoals op een weiland. Op plastic kan dat niet'

Het voorkomen van de aanwezigheid van groeifactoren is iets waar ook Ewoud van de Wetering al jaren op hamert. De directeur van het bedrijf AlgaVelan beschikt over veel kennis en ervaring als het gaat om algengroei. 'Je moet begrijpen wat het probleem is. De oorzaak komt letterlijk aanwaaien. Dit organisch materiaal gaat tussen de vezels zitten en verteert niet, zoals op een weiland wel gebeurt. Op plastic kan dat niet. Deze dode laag wordt steeds dikker, waardoor het water er uiteindelijk meer doorheen kan en algen zich razendsnel kunnen ontwikkelen.' Wie vervolgens middelen op het kunstgras strooit om de algen te bestrijden, verergert het probleem. De middelen worden namelijk onderdeel van de laag met dood organisch materiaal. De algen verdwijnen wel even uit het zicht, maar keren net zo snel terug.

Smurrie

Het voorkomen of opruimen van de laag smurrie is wel effectief in de strijd tegen algen; dat kan bijvoorbeeld door het inzetten van biologische middelen en machines. Maar de inzet van machines die alle smurrie uit het veld zuigen, is dweilen met de kraan open als het vrijkomende vervuilde water in een sloot belandt en niet netjes gereinigd en afgevoerd wordt. Dit geldt met name voor het schoonspuiten van hockeyvelden en atletiekbanen.

Micro-organismen

Van de Wetering kiest met zijn bedrijf voor de inzet van levende micro-organismen die het organisch materiaal opeten en daardoor de voedingsbodem voor algen letterlijk weghalen. Deze organismen worden in een oplossing met water toegepast op kunstgrasvelden. Utrecht is een goed voorbeeld van een gemeente die heel streng is als het gaat om de uitbanning van chemische middelen en bewust kiest voor een biologische aanpak van de hockeyvelden. Op de kunstgrasvoetbalvelden is algengroei geen probleem, zo verzekert Marcel Bouwmeester van deze gemeente. Zo zijn er meer gemeenten die zonder chemie te werk gaan, maar er zijn ook genoeg gemeenten en clubs die deze stap nog moeten zetten.

Milieuvervuiling

Wie kiest voor de biologische aanpak, moet wel even geduld hebben. De micro-organismen hebben namelijk tijd nodig om hun werk te doen. Wie blijft kiezen voor chemische middelen, veroorzaakt milieuvervuiling. Waterschappen trokken vorig jaar al aan de bel over de slechte staat van het water in veel sloten. De gebruikte middelen om algen te bestrijden op kunstgrassportvelden dragen daar ook aan bij. Brancheorganisatie BSNC heeft dit ook in het vizier en zit waarschijnlijk niet te wachten op nieuwe ophef rond kunstgrasvelden, zoals eerder met de rubber korrels en de opgestapelde bergen afgeschreven velden. De achterban wordt daarom geïnformeerd over deze problematiek. Op het laatste KUNSTgres van BSNC, bijvoorbeeld, legde commissielid Henk Slootweg de aanwezigen uit dat AH Vrij het afvalwater eerst opslaat in een container en vervolgens afvoert naar het bedrijfsterrein, om het daarna te reinigen en dan pas te lozen in het riool. Vertegenwoordigers van de Unie van Waterschappen gaven op dezelfde bijeenkomst uitleg over de zorgplicht als het gaat om het lozen van afvalwater en het voorkomen van milieuvervuiling.

Help, ik heb een kunstgrasveld

In de rubriek 'Help, ik heb een kunstgrasveld' worden problemen behandeld die zich voordoen bij de aanleg, oplevering en het gebruik van een kunstgrasveld. Dit keer zoomen wij in op de bestrijding van algen. De titel van de rubriek verwijst naar de naam van het congres dat vakblad Fieldmanager in het verleden jaarlijks organiseerde, zoals trouwe lezers zich ongetwijfeld zullen herinneren. Wilt u reageren of een probleem aandragen, mail dan naar redactie@nwst.nl.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie