Nationale Grasdag 2023: zo doen we het morgen beter dan vandaag

ARTIKEL

Karlijn Raats, dinsdag 19 september 2023

281 sec

Op naar meer dan 750 speeluren op gras!

De negentiende Nationale Grasdag vindt op 2 november 2023 plaats in stadion De Kuip in Rotterdam. Liset van Pinxteren, werkzaam bij een van de organisatoren, IPC Groene Ruimte: 'We doen al veel goed in het fieldmanagement, maar we moeten ons blijven doorontwikkelen en het morgen beter doen dan vandaag. Natuurgrasvelden kunnen een mooie bijdrage leveren aan de klimaat- en duurzaamheidsopgaves waar we in Nederland voor staan. We zetten in op meer dan 750 duurzame speeluren op gras.'

De Nationale Grasdag 2023 wordt gehouden in De Kuip.

De organisatie van de Nationale Grasdag bestaat uit Advanta Seeds, Bras Fijnaart, Kybys, DCM Nederland en IPC Groene Ruimte. De negentiende Nationale Grasdag zet alle natuurgrasinnovaties die duurzaamheid en klimaatadaptatie raken op een rij. 'Natuurgras heeft veel meer potentie dan we tot nu toe dachten', zegt Job Steunenberg van Advanta. 'Hoog tijd om te gaan omdenken.'

Meer speeluren en bijdrage aan klimaatadaptatie

Met de Nationale Grasdag wil de organisatie sportveldprofessionals in Nederland aansporen om door te gaan met verbeteringen in het fieldmanagement. Liset van Pinxteren, opleidingscoördinator van IPC Groene Ruimte: 'Er gaat al veel goed op het gebied van natuurgrassportvelden. Maar als het gaat om beheer, onderhoud en het toepassen van innovaties kunnen we zodanig omgaan met natuurgras dat er veel meer speeluren op kunnen worden gemaakt dan de 250 volgens de normering die velen in het achterhoofd hebben.' Verder levert gras een bijdrage aan de klimaatadaptatie. Martijn Corstiaensen, vestigingsmanager bij Bras Fijnaart: 'Gras dempt de effecten van klimaatverandering, zoals hittestress, wateroverlast en droogte. Er werden en worden nog steeds enorme bedragen geïnvesteerd in de aanleg van kunstgrasvelden. Maar gezien alle duurzaamheidsopgaves waar we voor staan, is het verstandig om meer te innoveren en te investeren in (hybride) grasvelden.'

Uitspoeling

Peter Laan, verkoopdirecteur bij DCM Nederland, legt uit: 'Een belangrijk onderwerp als het gaat om duurzaamheid is uitspoeling. Uitspoeling is de voeding die niet wordt opgenomen door de plant en verdwijnt in het grond- en oppervlaktewater. In andere sectoren, met name de akker- en tuinbouw, zijn er al vele jaren normen voor het gebruik van stikstof en fosfaat per hectare. In de glastuinbouw zijn die nog strenger; hier moet veelal het water worden gerecirculeerd om uitspoeling naar het oppervlaktewater te voorkomen. Bij natuurgrasvelden zien we nog niets van dit alles. De vraag is niet of hier meer spelregels zullen komen, maar wanneer', aldus Laan. 'Dat organische meststoffen minder uitspoelen, is bekend. Toch worden veel velden nog bemest met minerale meststoffen. De prijs is vaak een issue. Als de prijs leidend is in het besluitvormingsproces, gaat men vaak voor de goedkoopste optie en niet de duurzaamste. Dan is er vaak sprake van onvoldoende kennis.' Laan merkt vaak in gesprekken dat partijen wel duurzame keuzes willen maken, maar niet goed weten hoe. 'Dit zien we ook bij de keuze voor meststoffen', zegt hij. 'Bij organische meststoffen is er niet alleen minder uitspoeling, maar ontstaan er ook betere en langere wortels. Die zorgen weer voor een betere voedingsopname en weerbaarheid tegen stress, zoals droogte en veel water.'

Sprekers op de Nationale Grasdag 2022 in de Grolsch Veste

Duurzame oplossingen in de hele keten

Directeur Seth van der Wielen van Kybys zal op de Nationale Grasdag zijn visie delen op het inbedden van duurzaamheidsambities in bestekken en werkbeschrijvingen. Volgens hem zijn er nog steeds flink wat hindernissen te nemen bij het implementeren van duurzame oplossingen voor natuurgrasvelden. 'We moeten af van het traditionele denken, zoals het dimensioneren van sportvelden met een snelle afvoer van regenwater als bepalende factor.'
Corstiaensen zet enkele innovaties op een rij: 'Met de verandering van het klimaat zullen we het onderhoud van grasvelden anders moeten insteken. Denk daarbij aan eerder beginnen, een andere volgorde van de werkzaamheden en het gebruik van verbeterde graszaden en meststoffen.' Hij stipt aan dat we steeds vaker te maken krijgen met watertekorten. 'We moeten dus zuinig omgaan met water. Je ziet in de branche al waterbergingen onder kunstgrasvelden en natuurgrasvelden. Dat is een goede ontwikkeling, waarmee nog meer winst te behalen valt. Reguliere velden worden traditioneel beregend en vangen geen water op. Hierdoor is er onnodig veel verdamping, spoelen meststoffen uit naar het grondwater en wordt overtollig water afgevoerd naar het nabijgelegen oppervlaktewater. Met een nieuw Circular Flow System (CFS) wordt regenwater opgevangen en in droge periodes gebruikt. Er hoeft geen water meer opgepompt te worden en het systeem voorkomt dat voedingsstoffen uitspoelen. We zijn dus al in staat om de perfecte omstandigheden voor een sportveld te creëren door te focussen op bodem, water en voeding.'
Corstiaensen ziet dat de behoefte aan natuurgras in de buitensport toeneemt. Steunenberg vult aan: 'De Europese natuurherstelwet schrijft bovendien voor dat een netto afname van groene ruimte niet meer is toegestaan. In 2050 moet de groene ruimte in alle EU-landen met 5 procent zijn toegenomen ten opzichte van 2021. Door de klimaatadaptieve voordelen van gras zullen sportvelden een flinke rol spelen bij het invullen van de opgaves waarvoor we staan.'

Hiccups

Wat staat er in de weg bij het oppakken van deze belangrijke rol? Van der Wielen: 'Vaak zijn prijs en tijdsdruk de leidende factoren in die trajecten. De prijsgedrevenheid komt voort uit het feit dat budgetten voor langere tijd worden vastgesteld. Tegen de tijd dat een project opgestart wordt, is er weinig financiële ruimte voor slimme ideeën om meer uit een veld te halen op het gebied van duurzaamheid en klimaatadaptatie.' Als tweede hiccup noemt Van der Wielen dat duurzaamheidsambities vaak alleen in beleidsvoornemens en op websites terug te vinden zijn. 'Het leeft niet bij gemeentelijke projectleiders die opdracht krijgen om een veld te renoveren met een vastgesteld budget. Dat geldt ook voor de inkoopbureaus die vaak worden ingeschakeld. Inkopers denken vanuit de laagste aanlegprijs en hebben als doel om een aanbesteding vlot te laten verlopen. De laagste prijs is een eenduidig gunningscriterium en levert in hun ogen geen discussies op. Een aanbesteding met gunning op basis van de prijs-kwaliteitsverhouding waarin duurzaamheidsaspecten meegenomen worden, is per definitie ingewikkeld.'

'We zijn die 250 uur allang voorbij, daar moeten we niet meer aan vasthouden'

Nationale Grasdag 2022, Grolsch Veste

Prijskaartje

De Nationale Grasdag is volgens Steunenberg allerminst bedoeld om de confrontatie met kunstgras aan te gaan. Wel is de kennisdag bedoeld om het publiek ervan bewust maken dat gras, mits verbeterd met duurzaamheidsinnovaties, meer in zijn mars heeft dan men doorgaans denkt.
Corstiaensen: 'Sommige systemen hebben in de praktijk al bewezen dat ze tegen de 900 speeluren aankunnen, heel wat meer dus dan de 250 waar traditioneel nog steeds van uitgegaan wordt. De hele sector is aan het verduurzamen, zowel de natuurgras- als de kunstgrasbranche. Dat is een goede ontwikkeling, maar laten we vooral niet vergeten te innoveren in natuurgras.'
Steunenberg zal op de Nationale Grasdag benadrukken dat gras vandaag de dag een uitstekend alternatief vormt voor kunstgras als het gaat om een hoog aantal speeluren. 'Advanta Seeds heeft een pilot lopen in Bergen op Zoom; daar is een veld bezood in plaats van ingezaaid. Uiteraard zijn de zoden daarvoor met onze nieuwste en sterkste grassengenetica geproduceerd. Met dit concept laten we de duurzaamste tegenhanger van kunstgras zien. Bij een gelijke behandeling, dus als er evenveel geld aan wordt gespendeerd als aan kunstgras, zijn er meer dan 750 speeluren op te behalen, mits goed gemanaged. Dat zijn er heel wat meer dan de 250 speeluren die nu de norm zijn voor natuurgrasvelden. Bekijk het prijskaartje dus eens vanuit een ander perspectief: door meer te investeren in gras, sla je twee vliegen in één klap, zowel op het gebied van duurzaamheid als klimaatadaptatie.'
Van Pinxteren: 'Als je het budget voor een kunstgrasveld zou besteden aan een natuurgrasveld, inclusief aanleg en renovatie, levert dat veel voordelen op voor de omgeving. Bovendien speelt het probleem van de verspreiding van microplastics naar de omgeving dan niet. Ook zit je niet met het recyclingvraagstuk, hoewel de kunstgrasbranche daar al goed mee bezig is.'

'De relevante vraag is: hoeveel mag een duurzaam speeluur kosten?'

Anticiperen

Volgens Van der Wielen moeten we compleet anders gaan kijken naar het financiële plaatje van een sportveld. 'We zouden meer op de lange termijn en kwaliteitsgericht naar natuurgras moeten kijken. De vraag luidt: hoeveel mag een duurzaam speeluur kosten? Er moet een kanteling komen in de publieke opinie met betrekking tot duurzaamheid. Dit belangrijke onderwerp moet gaan leven bij technische projectleiders en andere afdelingen van gemeenten, zodat budgetten gecombineerd kunnen worden. Maar dat kost vaak veel tijd', aldus Van der Wielen. 'We werken eraan om dat bewustzijn te vergroten. We willen niet dat de sportveldenwereld een wake-upcall nodig heeft in de vorm van nog ernstigere droogte en stortbuien en tegen serieuze problemen aanloopt.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie