De brug naar een groene sportomgeving

ARTIKEL

Emiel te Walvaart, donderdag 7 juli 2022

368 sec

Ambitieus GreenMatter laat versleten kunstgras terugkomen in nieuwe circulaire producten

Een groene brug van gerecycled kunstgras is hét symbool voor de grote circulaire ambitie van William van Diemen van GreenMatter. De eerste aanzet is gegeven met de plaatsing, op Sportpark Elsenburg in Rijswijk, van een stalen brug met dekplanken gemaakt van kunstgrasafval. De bergen opgestapeld kunstgras zijn voor Van Diemen al jaren een doorn in het oog. Met GreenMatter, dat een breed palet aan gerecycled-kunstgrasproducten levert, gaat hij de versleten kunstgrasstapel te lijf met inspirerende, circulaire oplossingen.

Brug op Sportpark Elsenburg in Rijswijk met GreenMatter dekplanken

De deels groene brug in Rijswijk is het voorlopige hoogtepunt van een bewogen missie om tot een circulaire sportomgeving te komen. William van Diemen, founder van GreenMatter en directeur van W&H Sports, vertelt over het hobbelige pad vanaf de start. 'Vanaf 2015 kregen we de vraag vanuit de markt om eens te kijken naar producten vervaardigd uit gerecycled kunstgras, omdat er bij de vervanging van kunstgrasvelden een afvalprobleem ontstond. We gingen vervolgens onderzoeken wat we met gebruikt kunstgras kunnen doen.'
Maar destijds waren er nog niet zoveel recyclers van kunstgras. 'Wij zijn wel afhankelijk van hen voor grondstoffen voor de producten, wat ons in het begin soms hoofdpijn heeft bezorgd. Het was destijds echt pionierswerk. Als W&H Sports hadden we al wat gerecyclede producten uit plastic huishoudafval in ons portfolio. Zodoende werkten we al met Lankhorst Engineered Products samen en nadat we om tafel hadden gezeten om de mogelijkheden van kunstgras te onderzoeken, kwam het proces in een versnelling. Mede door een grote brand bij een recycler van kunstgrassen ontstond er meer aandacht voor de problematiek van afgedankt kunstgras en circulariteit.'

Oplossing in de sport

Het afvalprobleem van kunstgras komt voor in de sport, dus de oplossing moet ook zoveel mogelijk in de sport plaatsvinden, vindt Van Diemen. 'Je merkt dat de vervanging van kunstgras momenteel toeneemt. Als ingenieursbureau of opdrachtgever moet je gaan nadenken hoe je op een zinvolle wijze het kustgrasafval weer terug kunt brengen in of rond het sportpark. Aanvankelijk zijn we begonnen met picknicksets, parkbanken en buitenmeubilair, maar op een gegeven moment moet je het gaan zoeken in een grotere diversiteit van circulaire oplossingen. Je kunt niet zeggen: doe maar honderd picknicksets, dan ben ik voor zoveel procent circulair bezig. Samen met Lankhorst hebben we dan ook onderzocht welke producten je nog meer op een zinvolle wijze kunt toepassen. Dat is uitgegroeid tot een breed leveringsprogramma dat de circulaire ambities van veel opdrachtgevers als gemeentes en ingenieursbureaus een goede invulling kan geven.'

'Het afvalprobleem van kunstgras komt voor in de sport, dus de oplossing moet ook zoveel mogelijk in de sport plaatsvinden'

Een aantal grotere gemeentes heeft dit circulaire model omarmd. Hun verantwoording houdt niet op bij het recyclen van de kunstgrasmat alleen, want het gaat niet alleen meer om het wegbrengen van het afval en dat verdelen in afzonderlijke hoopjes. 'Het model komt echter niet vanzelf in beweging. De gemeente of het ingenieursbureau heeft een belangrijke taak om te inventariseren hoe gerecyclede grondstoffen een nieuwe bestemming kunnen worden gegeven. De gangbare kunststofindustrie is daar minder bij betrokken. Kunstgras is een moeilijker verwerkbare grondstof, want het bevat bijvoorbeeld zand. Bovendien is het ook niet gefabriceerd van één polymeer. Je kunt er niet zo maar autobumpers of iets dergelijks van maken. De kwaliteit van de grondstoffen en de recycling zijn allesbepalend voor het eindproduct.'

Buitenmeubilair van gerecycled kunstgras

Afval op juiste plek

Lankhorst in Sneek fabriceert de verschillende producten van gerecycled kunstgras dat bij recyclingbedrijven als GBN en Re-Match wordt ingekocht. Voor GreenMatter is het belangrijk dat het de opdrachtgever garandeert dat de grondstoffen die worden gebruikt, afkomstig zijn van versleten kunstgrasvelden. Zodoende weten gemeentes dat hun afval op de juiste plek komt, waar het ook wordt verwerkt en dat er producten van worden gefabriceerd die terugkomen op de sportaccommodatie.
Kunstgras heeft een levensduur van gemiddeld tien jaar, maar GreenMatter kan er bijvoorbeeld een walbeschoeiing van maken die een technische levensduur heeft van vijftig jaar. Aan het einde van die periode is die walbeschoeiing ook weer 100 procent recyclebaar. Daar kunnen weer nieuwe producten van worden gemaakt, dus je voorkomt het probleem van uitgesteld afval. 'Het mooie is dat je een oplossing hebt voor het probleem van kunstgrasafval en het ook weer in de sport kunt toepassen', stelt Van Diemen.
In dit verband is de samenwerking in de keten volgens hem essentieel. 'Het is belangrijk dat je aan de voorkant de kwaliteit goed met elkaar afstemt. Het is zaak de afvalstroom in beweging te houden doordat niet alleen een bepaalde kwaliteit, maar ook de afname van producten is verzekerd. Datgene dat je wegbrengt komt erin als afval, maar aan de achterkant komt het door gezamenlijke inspanningen van de ketenpartners terug als een product. Voorwaarde in deze opkomende markt is te zorgen voor een zekere continuïteit en stabiliteit. Als je als sector zulke initiatieven omarmt, en bijvoorbeeld kiest voor gerecycled kunstgras kantplanken in plaats van aluminium kantplanken, dan hou je als opdrachtgever ook de circulaire economie aan de gang. Bovendien draag je zelf zorg voor je eigen afval. Want als je keuze op kunstgras valt, creëer je na tien jaar een afvalprobleem, tenzij je er een circulaire invulling aan kunt geven.'
Er is in principe een ruim aanbod van materiaal. Per jaar worden er zo'n tweehonderd kunstgrasvelden ingeleverd waarvan producten gemaakt zouden kunnen worden. Van Diemen: 'De eerste aanzet is gegeven en we gaan ons portfolio verder uitbouwen met een breder palet aan producten. Naast palen, balken en walbeschoeiing kijken we bijvoorbeeld ook naar grastegels, zodat we kunnen inspelen op andere duurzame thema's als klimaatadaptie en waterinfiltratie.'

Vlnr: Stefan Hofman (directeur GreenMatter), William van Diemen (founder GreenMatter) en Rogier Vink (directeur GreenMatter)

Brug slaan

De grote brand bij een kunstgrasrecyclingbedrijf in Dongen, enige jaren geleden, heeft een kentering teweeggebracht bij gemeentelijke opdrachtgevers om zelf meer de regie in handen te nemen. 'We moeten niet alleen zeker weten dat het materiaal bij een erkende verwerker terechtkomt, maar dat we ook zorgen voor een gesloten kringloop en de grondstoffen weer terugkomen.'

'We moeten zorgen voor een gesloten kringloop en dat de grondstoffen weer terugkomen'

De missie van GreenMatter is dan ook om een brug te slaan naar een groene wereld en een 100 procent circulaire sportomgeving. 'Onlangs is er in Rijswijk een brug aangelegd met weliswaar een stalen constructie maar waarbij de dekplanken van gerecycled kunstgras zijn. Het versleten sportveld komt dus in een andere gedaante terug.'
Het bedrijf uit Nieuw Vennep kan nu werken in een klimaat waarin het thema duurzaamheid en circulariteit volop in de spotlights staan. Gemeentes moeten in 2030 voor 50 procent circulair inkopen en in 2050 voor 100 procent. Er ligt dus bij hen een opdracht om vaker te kiezen voor circulaire producten. 'Als je bijvoorbeeld preventieve maatregelen moet nemen om de infill op het kunstgrasveld te houden, dan heb je nu eigenlijk geen excuus om niet te kiezen voor een gerecyclede kantplank.'

Natuurlijke uitstraling

De stroom van gerecyclede producten begint nu goed op gang te komen bij GreenMatter. 'We hebben een gezonde groei en een divers productaanbod, ook buiten de sport. Zo hebben we de luchtverkeersleiding van Schiphol voorzien van gerecycled kunstgras-picknicksets vanwege onze circulaire insteek.'
De producten van GreenMatter zijn onderverdeeld in drie categorieën: grond-,weg- en waterbouw, buitenmeubilair en preventieve maatregelen tegen infill en microplastics. 'Maar hierbuiten ontplooien we ook activiteiten. Een mooi voorbeeld zijn gerecycled-kunstgrasvlonders die als ondergrond voor fitnesstoestellen in een beweegpark fungeren. Zo komt dus het kunstgrasafval sportfunctioneel terug in een beweegfunctie. Het is mooi dat een gemeente zichtbaar kan maken hoe ze met haar afval omgaat. We hebben ook veel walbeschoeiingsprojecten gedaan, die nut en noodzaak verenigingen. Noodzaak om het afval terug te laten komen, maar wel op een nuttige wijze met een circulaire toepassing.'

Het versleten kunstgras stapelt zich op

Hoewel de verschillende producten van kunststof zijn, hebben ze door de groene kleur toch een natuurlijke uitstraling, constateert Van Diemen. 'We hebben vanaf het begin ook besloten om het materiaal groen te houden en geen kleurstoffen toe te voegen. De kleur van de gerecyclede grondstof is die van het product.' De filosofie van GreenMatter is in dit kader: 'Als we iets doen, dan willen we het ook maximaal goed doen'.
Van Diemen: 'Voor de transparantie werken we met MKI-waardes, onze milieukostenindicatoren. Naast een REACH statement en grondstoffenverklaring hebben wij ook een ZZS onderzoek uitgevoerd. Dit om te garanderen dat het product veilig voor mens en natuur is. Door de unieke productie- en zuiveringsmethode kan dit resultaat worden gegarandeerd voor alle GreenMatter producten. Onze REACH statement en grondstoffenverklaring geven opdrachtgevers meer zekerheid over de herkomst en verwerking van grondstoffen en de invloeden op mens en milieu. Om nog meer zekerheid te bieden, voldoen wij met de productie van GreenMatter producten aan ISO 9001: Quality certificate, ISO 14001: Environment certificate en OHSAS 18001: Safety certificate. Daarbij heeft onze productie een gereduceerde footprint en zorgt deze voor een reductie in te verbranden afval.'
GreenMatter werkt ook samen met het Duitse FormaTurf, een recyclingbedrijf dat momenteel in aanbouw is in Essen. 'FormaTurf heeft een bepaald persproces (aptrusion) ontwikkeld waarmee, naast kunstgrasafval, ook andere afvalstromen als zand en rubber in een product kunnen worden verwerkt. Hierdoor kunnen we ook andersoortige producten toevoegen aan ons gamma, zoals stoepranden, randafdekking, bestrating en dakpannen. Deze zullen op termijn op de markt komen.'
GreenMatter is voornamelijk op de Nederlandse markt gericht, maar doet ook projecten in Frankrijk en Duitsland. 'We oriënteren ons voorlopig op samenwerkingsverbanden in ons land. Hier staat het recyclen van kunstgras behoorlijk op de rol via verschillende recyclinginitiatieven. Andere Europese landen zijn nog niet zo ver, maar die markt komt er beslist aan. Op den duur zullen we ook daar op inspelen. Bovendien kijken we naar nieuwe aanvoer uit de groeiende markt van landscaping kunstgras.'

GreenMatter walbeschoeiing

Zichtbare oplossingen

De ambitie van GreenMatter is om invulling te geven aan het circulaire vraagstuk rondom afval van kunstgrasvelden. 'We willen op die manier als aanbieder van circulaire oplossingen blijvend het verschil maken.'
Van Diemen verwacht dat zichtbare oplossingen als walbeschoeiing of brugdekken een aantrekkingskracht hebben op de samenleving. 'Bij de vervanging van een kunstgrasveld ontstaat er een groter bewustzijn dat het afval weer terug moet komen op of rond het sportpark. Dus een organisatie is eerder genegen circulaire producten af te nemen om een bijdrage aan het afvalprobleem te leveren. Er zijn genoeg opdrachtgevers die nu willen sparren met ons over nieuwe mogelijkheden, zoals een zaalhockeybalk. Bovendien promoten we het verhaal van GreenMatter via een QR-code op het buitenmeubilair die je kunt scannen, zodat je weet dat je op een oud kunstgrasveld zit.'
Van Diemen is trots op wat GreenMatter toe nu toe heeft bereikt. 'We zijn als pionier begonnen met een balkje waarmee een kantplank en picknickset werd gemaakt. Later kwam er walbeschoeiing bij en zo zijn we door het enthousiasme vanuit de markt en de ketensamenwerking uitgegroeid tot een serieuze partner op het gebied van circulaire verwerking van kunstgrasafval. Nu is het belangrijk om die bewustwording nog verder te stimuleren. Eigenlijk zou iedereen eens een bezoek moeten brengen aan een locatie waar gebruikt kunstgras in bergen ligt opgeslagen. Dit werkt als een call to action.'

GreenMatter oplossing in Sportpark Middenmeer in Amsterdam

GreenMatter GreenMatter is een joint venture tussen Lankhorst Engineered Products en W&H Sports. Het initiatief is eind 2018 door W&H Sports (leverancier van inrichtingen voor sportaccommodaties) genomen, waarna in 2020 de joint venture tot stand kwam die de activiteiten van GreenMatter samenbracht.

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie