'Alleen beregenen waar en wanneer nodig bespaart 20 tot 30 procent water'

ARTIKEL

Karlijn Raats, donderdag 22 juli 2021

183 sec

Twee vliegen in één klap: Bas van Oosterhout legt toekomstbestendig beregeningssysteem aan voor twee clubs

De trend van de laatste jaren is dat alle sproeiers op een veld individueel te bedienen zijn. Dit maakt precisieberegening mogelijk en voorkomt waterverspilling. Beregeningsspecialist Bas van Oosterhout heeft dit voorjaar een beregeningsinstallatie aangelegd bij atletiekvereniging AVO'83 in Oudenbosch. Peter van Beers, calculator bij Bas van Oosterhout, vertelt over de huidige technische mogelijkheden en de uitdagingen die bij het ontwerp en de aanleg kwamen kijken.

Een beregeningsontwerp voor een atletiekvereniging bevat behoorlijk wat sproeiers; je zou dus kunnen denken dat daardoor veel water wordt verbruikt. Het tegendeel is waar: door deze strategisch geplaatste pop-upsproeiers kan het hele veld beregend worden, terwijl de kans dat er een druppel teveel wordt beregend nihil is. Er wordt keurig netjes beregend binnen de 'lijntjes' van het veld van 77 m bij 120 m. Zowel de atletiekbaan zelf als sectoren aan de binnenkant van de baan die absoluut droog moeten blijven, worden vakkundig vermeden met per sector instelbare sproeiers.

A-dealer Toro

Bas van Oosterhout is A-dealer van Toro. Daarnaast heeft de beregeningsspecialist diverse golfbanen en sportvelden in onderhoud met beregeningsmaterialen van andere merken of in combinatie met Toro. Van Beers legt uit dat bijvoorbeeld bij AVO'83 is gewerkt met Toro-sproeiers die met een RainBird-automaat worden aangestuurd. 'We kiezen per project de beste oplossing. Op golfbanen zijn dit veelal Toro-computersystemen met een flowmanager die zo efficiënt mogelijk gebruikmaakt van de beschikbare pompcapaciteit.'

Voor het binnenste gedeelte van het veld gebruikte Bas van Oosterhout grote 360°-sproeiers met een rubberen bekervormige overkapping, de Toro TurfCup.
Peter van Beers

Geavanceerde pompunits

Bas van Oosterhout werkt met meerdere pompmerken, maar plaatst meestal Grundfos-pompen. De pompunits worden ook steeds geavanceerder. 'We plaatsen er een frequentiebesturing op, waardoor er niet meer water dan nodig wordt opgepompt. Bij een kleinere watervraag worden de pompen automatisch in toeren teruggeregeld en pompt de unit bijvoorbeeld op driekwart van zijn vermogen. Dit voorkomt waterverspilling, maar zorgt ook voor minder stroomverbruik.' De frequentieregelaars worden door Bas van Oosterhout samen met een partner op maat vervaardigd. Het besturingssysteem kan uiteraard gekoppeld worden aan een weerstation, maar daar is Van Beers een beetje sceptisch over. 'Als je in een nieuw beregeningssysteem investeert, al is het technisch nóg zo hoogstaand of zelfs smart, je moet altijd zelf blijven nadenken en aanvoelen hoeveel water er op welke plaats nodig is. Dat is een belangrijke taak van het onderhoudsteam.'

Droge sectoren

'De opdrachtgever vroeg specifiek om droge sectoren. De baan zelf is er één van. De reden is dat er beregend wordt met bronwater, waar ijzer in zou kunnen zitten dat ongewenste verkleuring van de baan kan veroorzaken.' Bovendien kunnen natte kunststofbanen vooral bij warm weer een explosie van algen en dus gladheid creëren. Natuurlijk regent het gedurende het jaar, maar het is beter om een atletiekbaan niet vaker nat te laten worden, zeker niet in de zomer. 'Het was in het ontwerp even puzzelen, aangezien de baan rond is aan de kopse kanten. Sproeiers spuiten ook rond of aan één kant recht, wat het lastig maakt als je vanaf de baan moet sproeien', vertelt Van Beers.

'Het ontwerpen was een puzzel vanwege de ronde kopse kanten en de droge zones'

Plaatsing sproeiers

Bas van Oosterhout plaatste grote sectorsproeiers langs de zijkanten van het grasveld. Deze spuiten van de baan af; de sproeisectoren zijn ingesteld op een halve of kwart cirkel. Ze sproeien dus naar de binnenkant van het veld toe, zodat de baan droog blijft. Midden in het grasveld staan vijf grote ronddraaiende sproeiers met een sproeibeeld van 360°. Van Beers: 'Verdere uitdagingen op het middenterrein waren dat we het grote kussen van het polsstokhoogspringen, de kogelslingerkooi en de verspringbak zoveel mogelijk moesten ontwijken. Om de sproeiers te beschermen tegen voorwerpen zoals speren, hebben we de vijf grote ronddraaiende sproeiers midden in het veld uitgerust met een soort rubberen beker, de Toro TurfCup.'

Bestuurbaar vanaf telefoon of tablet

Het werkt water- en kostenbesparend dat de vereniging de sproeiers digitaal kan bedienen via een app op de telefoon of tablet. 'Het is verstandig als niet teveel mensen toegang hebben tot de beregeningsaansturing, want dan kan er te vaak of overlappend beregend worden. Door alleen daar te beregenen waar het nodig is, kan de beheerder 20 tot 30 procent water besparen. Als het bijvoorbeeld begint te regenen tijdens een geprogrammeerde beregeningsbeurt, kan het systeem met een druk op de knop on hold gezet worden. Een koppeling van het beregeningssysteem aan een weerstation of regen-/vochtsensor kan nuttig zijn om dit soort onderbrekingen op te pakken.'

Samen delen

Een andere uitdaging bij dit project was dat de atletiekvereniging de pomp deelt met de naastgelegen voetbalvereniging. De pomp van circa 30 m3/h was er al en de capaciteit ervan was afgestemd op de waterbehoefte van de voetbalvereniging. Bas van Oosterhout stemde het hele beregeningssysteem af op deze pomp, zodat beide clubs voldoende beregeningscapaciteit hebben. 'Vanwege de gedeelde pomp worden de sproeiers in het atletiekveld steeds per drie tegelijk aangestuurd. Door dit ontwerp wordt er geen water verspild, maar wordt wél de volledige pompcapaciteit benut. De verenigingen moeten goede afspraken maken over wie wanneer beregent.' Bas van Oosterhout voerde elektrische aanpassingen door waardoor beide verenigingen niet gelijktijdig kunnen beregenen; daarvoor zijn de pompcapaciteit en werkdruk niet toereikend.

Wie verbruikt wat?

Omdat gebruikgemaakt wordt van grondwater, was de bron al voorzien van een watermeter. Hiermee wordt de totale hoeveelheid onttrokken water geregistreerd voor het waterschap. 'Voor de atletiekvereniging hebben we een extra watermeter geplaatst in de aftakking', legt Van Beers uit. 'Hierdoor kan exact bepaald worden hoeveel beide verenigingen verbruiken. De stroomkosten worden middels urentellers per vereniging bepaald en onderling verrekend. Zo slaan we twee vliegen in één klap: we hebben de beregening van twee clubs toekomstbestendig gemaakt.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie