Geen kraan-, grond- en oppervlaktewater meer op hockeyvelden

ARTIKEL

Nino Stuivenberg, maandag 7 december 2020

185 sec

Sportpark Roomburg is waterneutraal: volledig zelfvoorzienend met water

Een sportpark inrichten dat geheel zelfvoorzienend is met water, dat was het doel bij de veldrenovaties op Sportpark Roomburg in Leiden, deze zomer. De velden werden voorzien van een waterbuffer, die hemelwater en beregeningswater opvangt en vasthoudt om jaarrond mee te beregenen. Met de oplevering is een nieuw 'blauw sportpark' een feit.

Het krattensysteem dat onder het veld ligt.

Sportpark Roomburg in Leiden is de thuisbasis van LHC Roomburg (drie hockeyvelden) en TC Roomburg (negen tennisbanen). Voorheen beschikte de hockeyvereniging over twee zandvelden en één waterveld. De gemeente Leiden bracht dit voorjaar een bestek op de markt voor het ombouwen van de zandvelden tot watervelden met een waterberging, waardoor het sportpark - inclusief tennisbanen - waterneutraal zou worden. CSC Sport schakelde in het voortraject Newae, adviseurs en ingenieurs voor de buitenruimte in, dat al eerder, bij een project op Sportpark de Neul in Sint-Oedenrode, ervaring opdeed met het waterneutraal maken van sportparken. Voor CSC Sport was dat aanleiding om Newae ook bij dit project te betrekken. De aanleg werd op basis van het beste plan van aanpak en gepresenteerde watersysteem gegund aan CSC Sport-Greenfields.

Weerstation

Op Sportpark Roomburg is het doel om water zoveel mogelijk vast te houden en waar mogelijk terug te geven aan het grondwater of de directe omgeving. Om dat voor elkaar te krijgen, waren in eerste instantie vooral veel data nodig, legt Wim Glaap van Newae uit. 'Wij zijn gaan rekenen om een optimale situatie te kunnen creëren. Aan de ene kant heb je de waterbehoefte; die is 350 kuub per week voor het sproeien van de hockeyvelden en tennisbanen, waarbij we op jaarbasis rekening gehouden hebben met de zomervakantie en het ontkoppelen van de beregening in de winter. Wij hadden het geluk dat er in Leiden een weerstation is. De neerslaggegevens van 2018 en 2019 hebben we gemiddeld naar een verwachting van 850 mm neerslag op jaarbasis. Als je dat terugrekent, weet je hoeveel er per week ongeveer valt, afhankelijk van het seizoen.'

André Ceelen
Wim Glaap

Waterbalans

Met al die parameters bij elkaar was het ook mogelijk om de grootte van de waterberging te berekenen. Met behulp van de data was te zien dat een berging van 1200 kuub onder één hockeyveld voldoende zou zijn. Het uitgangspunt bij de berekeningen is dat bij het sproeien van het veld met waterberging 75 procent van het water terugkomt in de berging; de overige 25 procent verdwijnt door verwaaiing en verdamping. Bij een veld zonder waterberging is gerekend met 10 procent waterteruggave. De berging is 20 cm hoog en is altijd met minimaal 350 kuub water gevuld. Glaap: 'Zo ontstaat er een waterbalans op het sportpark waarmee je kunt spelen, met als uitgangspunten alleen regenwater, geen toevoeging van extern water en geen overstorten naar het oppervlaktewater. Het systeem is zelfregulerend; clubs hoeven alleen de beregening zelf te starten.'

Aan waterkwantiteit dus geen gebrek, maar ook de kwaliteit is een aandachtspunt, dat eigenlijk nog belangrijker is dan de kwantiteit. In het systeem wordt het water gefilterd en er is een temperatuurmeter ingebouwd, want het water mag nooit warmer worden dan 20 graden Celsius. Verder zijn er watermeters aangebracht en wordt eens per drie maanden een watermonster genomen, om te garanderen dat het water de juiste kwaliteit heeft.

De waterberging is 20 cm hoog.

Zelfvoorzienend

De hele waterberging en de velden zijn aangelegd door CSC Sport-Greenfields. André Ceelen van CSC vertelt: 'Het hele sportpark is nu zo ingericht dat het zelfvoorzienend is met water. Het hele sportpark kan beregend worden uit de waterberging; er is geen kraanwater meer nodig. De waterberging heeft een hoog rendement en vangt het sproeiwater weer op. Daarnaast wordt het drainagewater van de te beregenen tennisbanen en hockeyvelden weer de buffer in gepompt. Ook het hemelwater dat op het straatwerk of clubhuis valt, kan worden afgevoerd naar een verzamelput en naar de buffer. Als er geen regen valt, kan de club met een volle buffer circa zes weken beregenen. Als bypass kunnen we ook water uit het oppervlaktewater winnen, maar alleen indien noodzakelijk.'

'Eigenlijk zou je over vijf jaar geen watervelden meer moeten aanleggen zonder waterberging'

CSC Sport-Greenfields ziet dat dit soort sportvelden met waterberging steeds vaker worden aangelegd in Nederland. Eerder bouwde de aannemer al soortgelijke hockeyvelden voor waterterugwinning bij Xenios in Amsterdam en RGHC Tempo in Rotterdam. Naast de berging heeft LHC Roomburg nu ook twee nieuwe watervelden, die inmiddels in gebruik zijn. Het zijn watervelden van het type TX Pro Plus van Greenfields, net als het waterveld dat LHC Roomburg al had liggen. Voor die mat is heel bewust gekozen, legt Ceelen uit: 'Kenmerkend voor de TX Pro Plus-velden is dat deze 1,5 miljoen vezels hebben, zodat ze het sproeiwater goed vasthouden. Je hoeft daardoor maar één keer per wedstrijd te beregenen; daar heb je zeker genoeg aan.'

De berging heeft een capaciteit van 1200 kuub.

Geen waterveld meer zonder buffer

Waterbesparing is een actueel thema voor de hockeysport, zeker sinds de landelijke pers vorig jaar aandacht besteedde aan de 1,8 miljard liter water die jaarlijks gesproeid wordt op hockeyvelden. In tijden waarin waterschappen met droogte kampen, is dat eigenlijk niet meer te verkopen. Glaap: 'Daar kunnen we iets aan doen door sportparken met een eigen watervoorziening in te richten en het aantal "blauwe" sportparken voortdurend uit te breiden. Je kunt die buffer gebruiken voor de velden, maar ook voor waterretentie in het algemeen. Natuurlijk kost een krattensysteem meer dan een zandopbouw, maar het levert ook veel op. En kijk vooral naar het totaalplaatje: als oppompen van grondwater niet nodig is, betaal je geen grondwaterbelasting; dat verdien je weer terug. Eigenlijk moet je zeggen: over vijf jaar mag er geen waterhockeyveld meer aangelegd worden zonder waterberging. Dan maken we als sector echt stappen.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie