'We moeten het lef hebben om stappen voorwaarts te zetten'

ARTIKEL

Karlijn Raats, dinsdag 15 augustus 2023

203 sec

Gemeente Eindhoven maakt werk van verduurzaming met collectorveld op sportpark Strijp

De gemeente Eindhoven heeft een collectorveld van 4.500 m2 aangelegd op het Eindhovense sportpark Strijp in woonwijk 't Ven. Het collectorveld gaat warmte leveren aan nabijgelegen woningen in nieuwbouwwijk 't Ven. 'Dit is pas het begin', aldus Rik Thijs, wethouder klimaat, energie, grond en vergroening van de gemeente Eindhoven.

De opening van het collectorveld op 5 juli door de Eindhovense wethouders Rik Thijs (links met microfoon) en Maes van Lanschot

Het aardgasvrij maken van woningen voor 2050 is een opgave die bij de gemeenten ligt. Eindhoven is, naast Helmond, een van de zeven Nederlandse steden die door de EU zijn geselecteerd om als voorbeeld te dienen en in 2030 klimaatneutraal te zijn. In 2018 werd de Eindhovense woonwijk 't Ven aangewezen als proeftuin voor aardgasalternatieven. Hier ligt het collectorveld dat op 5 juli werd geopend door de wethouders Rik Thijs en Maes van Lanschot. Fieldmanager gaat in gesprek met wethouder Thijs.

Was er veel belangstelling bij de opening van het collectorveld, met aansluitend een minisymposium van de gemeente, aannemer [LINK GIP 13840]TopGrass[/LINK] en adviesbureau ToekomstEnergie?

'Ja, enorm veel belangstelling. De sportzaal zat vol met een gemêleerd gezelschap, variërend van gemeentemedewerkers en vertegenwoordigers van bewonersverenigingen en sportverenigingen tot medewerkers van adviesbureaus en andere bedrijven. Dat gaf wel aan dat iedereen momenteel openstaat voor kansen zoals dit collectorveld.'

Welke kansen biedt het collectorveld?

'Het collectorveld levert in potentie warmte aan 180 woningen in de nabijgelegen wijk. Daarnaast zorgt het voor vermindering van de hittestress in de omgeving, door het verkoelende effect van het koude water in het buizensysteem onder de kunstgrasmat. Na een sneeuwbui in de winter kan warm water door datzelfde buizensysteem ervoor zorgen dat het kunstgrasveld ontdooit en weer bespeelbaar wordt. Dit kunstgrasveld heeft ook nog eens een ondergrondse waterberging, waarin piekbuien worden opgevangen. Omdat het collectorveld gecombineerd is met onze warmte-koudeopslag die al in het gebied aanwezig is, kunnen we de warmtelevering eventueel opschalen naar 500 woningen. Het collectorveld is ook een goede ondergrondse oplossing voor de grote ruimtevraag in onze gemeente. Deze proef is een kans om een win-winsituatie aan te tonen, wat mogelijk kan aanzetten tot opschaling bij andere kunstgrassportvelden nabij woonwijken. Andere gemeenten kunnen bovendien meekijken of dit ook iets voor hen is.'

'Andere gemeenten kunnen met deze proef meekijken of dit ook iets voor hen is'

Wat is de stand van zaken rond de toepassing van het collectorveld?

'Het collectorveld is dit voorjaar aangesloten op onze WKO. De komende maanden gaan we samen met TopGrass en energietransitiespecialist ToekomstEnergie meten wat de werkelijke opbrengst is van het collectorveld. Tegelijkertijd bekijken we welk proces we moeten doorlopen voor de aanleg van de infrastructuur om de warmte in de wijk te krijgen. Zo moet er een warmtenet komen en daarvoor moet de bestrating op de schop. Dit proces kunnen we combineren met het vergroenen van de openbare ruimte op die plaatsen.'

Dit is nog maar het begin, zegt u?

'We moeten in Eindhoven in totaal bij 110.00 woningen achter de voordeur komen om het energienetwerk aan te passen. Voor dat grote aantal woningen is niet alleen heel veel aardgasvrije warmte nodig, maar ook draagvlak voor de aardgasalternatieven. Veel oudere woningen moeten gerenoveerd en geïsoleerd worden om aangesloten te kunnen worden op het warmtenet. Het bewustzijn op dit gebied is sinds de recente energiecrisis al behoorlijk veranderd. Toch moet de gemeente voor de energietransitie nog een grote groep mensen meekrijgen, naast degenen die uit zichzelf hun huis verduurzamen. De energietransitie blijft voorlopig een zoektocht, maar Eindhoven wil graag vooruit. Zo wil onze gemeente de energietraditie socialiseren. Daarvoor zijn we bezig met de ontwikkeling van ons eigen energiebedrijf. Alle innovaties dragen bij aan vooruitgang. Je moet als gemeente het lef hebben daarvoor te kiezen en er dus ook geld voor vrijmaken.'

'We moeten meer planmatig kijken om te kunnen opschalen'

Wat komt er kijken bij het opschalen in Eindhoven met het collectorveld?

'We moeten meer planmatig bekijken welke nieuwe of te vervangen kunstgrasvelden we aanwijzen voor een collectorveld. We moeten ook het gesprek aangaan met de sportbonden om aan te kaarten dat de velden een dubbele functie krijgen: sport én warmtewinning. Wanneer we de mogelijkheden in kaart hebben gebracht, kunnen we structureel gaan opschalen. Omdat kunstgrassportvelden ook water kunnen bufferen, zouden we kunnen kijken naar een combinatie: sommige velden met een Waber-systeem, sommige met een collectorveld.'

Denken jullie dat de businesscase rond het collectorveld succesvol zal zijn?

'We denken te vaak dat een businesscase direct rendement moet hebben. Daar zit wat in, maar we moeten ook stappen voorwaarts zetten. Misschien leggen we met de aanleg de basis voor een ontwikkeling waarbij we meer dan 500 huizen kunnen aansluiten op een collectorveld. Dat is een investering die rendement oplevert in de toekomst. Op weg naar klimaatneutraliteit kan het bovendien zo zijn dat we verschillende businesscases in Eindhoven hebben lopen. Deze zullen niet allemaal even succesvol zijn, maar per saldo wel. En hoe verkeerd kan het zijn als een innovatie goed is voor het milieu?'

Bestaat de kans dat de wet- en regelgeving prioriteit zal geven aan warmteopwekking bij het innoveren van kunstgrassportvelden? Hierdoor zouden de bouwnormen voor de aanleg van kunstgrasvelden kunnen versoepelen, wat perspectief biedt voor het opschalen met een collectorveld.

'Bij elke casus op het vlak van de energietransitie zijn er meerdere uitdagingen: juridische, maar ook politieke en sociale. Hoe concreter we de casussen maken, hoe makkelijker we kunnen aangeven waar de wetgeving knelt als het gaat om de energietransitie. Dit is echter een lang proces en we staan nog maar aan het begin.'

Is het collectorveld een blijvende oplossing?

'Jazeker. In Eindhoven hebben we - gelukkig, vanuit milieutechnisch oogpunt - niet de beschikking over restwarmte van grote industriële bedrijven. Ook hebben we hier geen ruimte om veel windmolenparken aan te leggen voor de productie van groene waterstof. We staan dus voor een serieuze uitdaging bij het aardgasvrij maken van onze woningen. Deze pilot met het collectorveld zal het vraagstuk van de energietransitie niet oplossen, maar is wél een onderdeel van de puzzel. Met ons toekomstige gemeentelijke energiebedrijf kunnen wij straks makkelijker de koppeling maken met collectorvelden, geotechniek of restwarmte van kleine bedrijven. Het collectorveld is overigens niet alleen een deeloplossing, maar ook een middel om mensen mee te krijgen in de energietransitie. Ze zien zo heel concreet waar hun warmte vandaan komt: recht uit de natuur.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie