Hoge energielasten maken verduurzaming sportaccommodaties nog urgenter

ARTIKEL

Wijnand Meijboom, woensdag 28 december 2022

241 sec

Geld van overheid meer dan welkom. Maar is het genoeg?

Stijgende energielasten zijn voor veel sporters en sportclubs een probleem. Er is weliswaar steun van overheden, maar het blijft de vraag of dit genoeg zal zijn. Sportminister Helder kon de Tweede Kamer in elk geval niet garanderen dat elke vereniging de winter overleeft. In het voorjaar kijkt zij naar eventuele nieuwe maatregelen. Gelukkig zijn er ook allerlei mogelijkheden om de hoge energierekening niet nog verder te laten stijgen of zelfs op de langere termijn te verlagen. Verduurzamen wordt ook op dit terrein steeds noodzakelijker.

Volgens een onderzoek in opdracht van NOC*NSF naar sportdeelname in de maand september zijn er al 80.000 sporters gestopt omdat het voor hun onbetaalbaar is geworden. Ruim 300.000 mensen zijn minder vaak gaan sporten en bijna een half miljoen mensen overweegt te stoppen als de energiekosten voor hen nog hoger worden. De KNVB meldt dat in oktober bijna veertig procent van de amateurclubs vreest voor zijn voortbestaan door de gestegen energieprijzen. Beide organisaties roepen de overheid op om met compensatieplannen te komen. Deze cijfers geven aan dat de nood hoog is.

Oproep

Theo Neyenhuis is namens NOC*NSF lobbyist in Den Haag en doet de oproep aan het Rijk om gemeenten in staat te stellen om de sportsector te ondersteunen en sportaanbieders overeind te houden. 'Er zijn al een paar gemeentes die een noodfonds in het leven hebben geroepen, maar er is meer nodig. Sport moet betaalbaar blijven voor een gezond en vitaal Nederland.'

'Sportaanbieders hebben zich tijdens de coronacrisis al heel creatief getoond, maar de rek is er een keer uit'

Het probleem van de stijgende energielasten wordt steeds groter. Een derde van de clubs heeft in 2022 een variabel contract en komt daardoor nu al in de problemen. Dit aantal neemt alleen maar toe door aflopende contracten. Volgens NOC*NSF stijgt het percentage van de begroting dat opgaat aan energiekosten bij clubs met een eigen accommodatie hierdoor naar uitschieters van meer dan vijftig procent. In 'normale' tijden is dit gemiddeld 12 procent. Neyenhuis: 'Dit is niet meer te compenseren met contributieverhoging of een sponsorloop. Er moet echt financiële steun komen. Sportaanbieders hebben zich tijdens de coronacrisis al heel creatief getoond, maar de rek is er een keer uit. Grootverbruikers als zwembaden en ijsbanen hebben over 2022 en 2023 in totaal te maken met een kostenstijging van 378 miljoen euro. Ik schat dat dit bedrag voor hele sportsector uiteindelijk het dubbele is.'

Zwembaden

Het Rijk stelt nu 207 miljoen euro voor zwembaden beschikbaar en 6 miljoen voor een noodfonds voor amateursportverenigingen. Gemeenten krijgen 300 miljoen extra uitgekeerd via het gemeentefonds om publieke en maatschappelijke voorzieningen te steunen. Neyenhuis: 'We zijn blij met deze maatregelen, maar we zijn er nog niet en er is nog veel onduidelijk over de uitwerking hiervan. Gemeenten kunnen dit geld ook voor andere zaken dan de sport gebruiken, terwijl het er nu naar uitziet dat de kunstijsbanen volledig afhankelijk zijn van de steun van diezelfde gemeenten. Ook is het maar de vraag of dit genoeg is voor sportaanbieders met acute problemen.' Ook uit de Tweede Kamer kwamen tijdens het debat op 28 november kritische vragen over het steunpakket. De minister ziet vooralsnog geen ruimte om meer te doen.
De compensatiemaatregelen zijn vooral nodig voor de korte termijn. Voor de lange termijn is het volgens de koepelorganisatie zaak om zo snel mogelijk te verduurzamen. Neyenhuis: 'Een probleem hierbij is wel dat er tijdens de coronacrisis een half miljard aan investeringscapaciteit verdampt is. Daarom hopen wij dat het Rijk de sportsector ook op dit vlak helpt, bijvoorbeeld door bestaande regelingen, zoals BOSA, flink te verruimen.'

Bestaande regelingen

André de Jeu, directeur van de Vereniging Sport en Gemeenten, is blij met het geld dat het Rijk nu beschikbaar stelt. 'Het is een mooie steun in de rug', zegt hij. Hij wijst tevens op al bestaande regelingen waarvan sportverenigingen ook gebruik kunnen maken, zoals de tegemoetkoming in de energiekosten voor het midden- en kleinbedrijf. 'Ik wil het zeker niet bagatelliseren, maar er zijn nog steeds genoeg verenigingen die geen probleem hebben. Die hoor je dan ook niet.' Hij kent zelfs geen verenigingen die direct in hun voortbestaan bedreigd worden, zoals regelmatig in het nieuws te horen en te lezen is.

'Het lijkt een groot bedrag, maar er zijn wel 344 gemeenten waarover het verdeeld wordt'

De 300 miljoen extra voor het gemeentefonds is niet alleen bestemd voor sportclubs, maar ook voor andere maatschappelijke organisaties. 'Het lijkt een groot bedrag, maar er zijn wel 344 gemeenten waarover het verdeeld wordt', zo relativeert De Jeu. Gemeenten zijn voor sportclubs vaak de eerste plek om aan de bel te trekken. 'Het is natuurlijk niet zo dat de gemeentelijke pinautomaat altijd maar kan leveren', zegt De Jeu. 'De overheid kan het probleem niet voor honderd procent oplossen. Het gaat steeds om maatwerk. Het is goed om de directe nood nu te verhelpen, maar verenigingen zullen ook sneller moeten verduurzamen. We moeten het samen oplossen.'

Platform

Gelukkig zijn er ook initiatieven om clubs bij te staan in hun zoektocht naar verduurzaming en besparing op energiekosten. Zo heeft branchevereniging BSNC eind oktober op het platform www.duurzamesportsector.nl de Duurzaamheidsatlas gelanceerd. Dit is een database met voorbeelden van sportaccommodaties die stappen hebben gezet om te verduurzamen. Sportverenigingen en beheerders van accommodaties worden opgeroepen hun praktijkervaringen op te schrijven in deze atlas, zodat kennis en ervaringen gedeeld kunnen worden. In de Duurzaamheidsatlas staan voorbeelden van verduurzaming in de praktijk. Clubs kunnen zelf hun sportaccommodatie toevoegen en laten zien welke duurzame stappen zij hebben gezet.
Op dit platform staan ook tal van quick wins om energie en kosten te besparen, zoals deuren en ramen gesloten houden, verwarming lager zetten, korter douchen met timers et cetera. Voor de lange termijn is de installatie van ledverlichting, zonnepanelen en warmtepompen een goede optie.

Warmtepomp

De KNVB is de campagne Energietrainer gestart (zie ook artikel elders in dit blad), waarmee de aanschaf van een warmtepomp voor verenigingen eenvoudiger wordt. Volgens de voetbalbond is 80 procent van de verenigingen bezig met maatregelen om te kunnen besparen op energiekosten. Te denken valt aan het lager zetten van de verwarming op de sportaccommodatie en minder warme douches. Ook kiest ruim een kwart van de clubs voor het verhogen van de contributie. Dit laatste baart de bond wel zorgen; daarom is in samenwerking met een bank de optie van een financieel contactpersoon bij clubs gepromoot. Voor de lange termijn zet de KNVB verder in op verduurzaming van verenigingen, bijvoorbeeld via de Groene Club. Ruim 1200 clubs hebben inmiddels al geïnvesteerd in verduurzaming via de Groene Club. Op een scorebord op de website wordt dit bijgehouden. De Groene Club is in 2018 door de KNVB in het leven geroepen om als onafhankelijke partij alle sportclubs te ondersteunen bij het verduurzamen. Clubs beschikken immers zelf vaak over te weinig kennis en tijd.

Sport NL Groen

De website Sport NL Groen is een initiatief van de Routekaart Verduurzaming Sport, waarbij NOC*NSF, VSG, Kenniscentrum Sport en Bewegen, Platform Ondernemende Sportaanbieders en branchevereniging BSNC zijn aangesloten.
Deze website geeft inzicht in maatregelen die passen bij een accommodatie. Ook kan contact gezocht worden met gratis energiecoaches om clubs op weg te helpen. Naast duurzaamheidsadvies geeft het platform ook informatie over landelijke en regionale subsidies en financieringsmogelijkheden. Vervolgens kan men kiezen hoe te verduurzamen en met welke partijen.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie