Pijnlijke erfenis: super-de-luxe miljoenenstadion voor Amerikaanse honkbalprofs die nooit kwamen

"Building it, and Hoping the Big Leagues Come", schrijft de New York Times in september 2013 boven een reportage vanaf het nieuwe sportcomplex. Maar in die ijdele hoop blijkt de gemeente zich te verslikken.

Haarlemmermeer, waar Hoofddorp onder valt, heeft op dat moment wethouders die barsten van ambitie. Ze worden gekscherend de drie musketiers genoemd. "Dat bekrompen poldertje zullen we even omtoveren naar een Big City. Beetje die stijl", herinnert een betrokkene zich nog.

MLB in de Hoofddorpse polder

Sportwethouder Michel Bezuijen moet een nieuw honkbalcomplex laten bouwen voor de lokale club Pioniers omdat op de oude speelplek huizen moeten komen. Met oud-bondscoach, en oud-speler van New York Yankees, Robert Eenhoorn omarmt hij het ambitieuze idee om wedstrijden van de Major League Baseball voor het eerst naar Europa te halen. De Amerikanen hebben daar oren naar en hoe mooi zou het zijn als die primeur hier in polder plaatsheeft? 

Voor die drie topwedstrijden per seizoen is een stadion nodig dat aan de Amerikaanse, strenge en dure eisen moet voldoen. De Big City-denker is niet meer te stoppen. Na een aantal gesprekken met de Major League, en zonder definitieve toezeggingen te krijgen, zorgt hij dat de bouw van een MLB-waardig stadion toch al begint.

Amerikaans graszaad

En dat betekent nogal wat. Meer tribunes dan nodig zijn, een veel duurdere fundering, grotere lichtinstallaties en veel meer gebouwen. Een beroemd voorbeeld is de klei die de Major League vereist voor bijvoorbeeld de werpersheuvel. Die klei moet per schip vanuit Amerika komen. En het veld moet ingestrooid worden met Amerikaans graszaad. Een 'groundsman' wordt ingehuurd bij een Amerikaans bedrijf om het veldonderhoud te doen. Geld klotst tegen de plinten, bij de eerste wedstrijd tussen Amerikaanse teams zou de gemeente dit snel terugverdienen.

Het stadion verrijst en tien jaar geleden zouden de eerste Amerikaanse honkballers te zien zijn voor 25.000 toeschouwers. Maar de grote jongens kwamen dus nooit honkballen in de polder. Jaren later kwam er wel een eerste MLB-wedstrijd naar Europa: in een omgebouwde O2-arena in Londen. Hoofddorp had het nakijken.

Het stadion-verhaal eindigt dan ook in een financieel fiasco. De wethouder geeft voor het project alleen al 3,8 miljoen euro te veel uit zonder toestemming van de gemeenteraad. Alleen al de MLB-eisen zouden op zijn minst 3,5 miljoen hebben gekost. Maar de ‘aanzienlijke meerkosten’ zijn nooit meer precies te achterhalen, concludeerde een raadscommissie in 2016. Er zijn bijvoorbeeld ook vele tonnen uitgegeven aan externe adviseurs tijdens het hele MLB-proces.

Onderhoud kost 225.000 euro per jaar

Na een raads-enquête met openbare verhoren bepaalt die commissie onder andere dat er ‘onverantwoord is omgegaan’ met geld van de gemeente. De commissie noemde het ook ‘onthutsend’ hoe financiële middelen het doel per se moesten heiligen. 

Tot zover gaat het vooral om een dure flater, maar een andere nare erfenis is dat de jaarlijkse onderhoudskosten nu nog steeds de pan uitrijzen. Op het oude honkbalcomplex van Pioniers kostte het onderhoud, ruim tien jaar geleden, 70.000 euro. Op de nieuwe plek is dat 225.000 euro per jaar. 

'Mooiste stadion van Nederland'

De pijnlijke situatie is nu dat de club de hoge huur van het stadion nauwelijks kan ophoesten. En dat terwijl de honkbalclub zelf nooit voorstander was van zo'n opgetuigd stadion. Nu speelt het eerste team voor enkele tientallen toeschouwers in een verder leeg stadion. Buiten ligt een joekel van een parkeerplaats vooral leeg te wezen.

De kans is zelfs aanwezig dat Pioniers, met nog drie weken te gaan voor de competitie, vanwege de te hoge huur moet verkassen naar bijvoorbeeld Nieuw-Vennep om daar te gaan spelen. Dan staat het stadion er voortaan werkloos bij.

Maar wat als de Major League dan toch ooit nog eens om de hoek komt kijken? "Dan zullen wij aanpassingen moeten doen om weer aan de MLB-eisen te voldoen. Omdat dit nu niet speelt, weten wij ook niet wat de huidige eisen zijn en of deze eisen gerealiseerd kunnen worden. Het complex leent zich op dit moment niet voor het spelen van MLB-wedstrijden", aldus de gemeente.

Haarlemmermeer is ook niet meer in contact met MLB om te lobbyen voor een wedstrijd van wereldtoppers in de polder. De gemeente is trots op het hebben van het 'mooiste honkbalstadion van Nederland.' Maar dankzij de drie musketiers tegen een hoge prijs.